Rdz 34 Wendeta za gwałt

Jakub kroczy wreszcie po Ziemi Obiecanej. Przybywa do Sychem i wydarza się tragedia: Dina, jego jedyna córka, zostaje zgwałcona przez Chamora. Sychem, jego ojciec, podejmuje starania, aby zawrzeć układ małżeński i w ten sposób naprawić zniewagę wyrządzoną jej i jej rodzinie.

Propozycja przedstawiona przez Chamora była bardzo kusząca. Przez małżeństwo księcia Sychem z Diną Izrael zdobyłby możliwość osiedlenia się na stale w rejonie i stałby się sprzymierzeńcem potężnego ludu.

Synowie Jakuba udają, że przyjmują serdecznie tak korzystną propozycję. W istocie knują jednak plan okrutnej zemsty i podstępnie dołączają warunek, aby każdy mężczyzna zamieszkujący to miasto poddał się obrzezaniu (odsyłam do rozdziału 17, gdzie było mówione, że obrzezanie jest znakiem wyróżniającym nie tylko Izraelitów, ale także tych, którzy utrzymywali z nimi bezpośredni kontakt).

Trzeciego dnia po obrzezaniu, kiedy mężczyźni z powodu bólu i gorączki są niezdolni do obrony, dwaj bracia Diny, Symeon i Lewi uderzają na miasto. Nie jest to już zwykła zemsta, ale rzeź połączona z plądrowaniem i grabieżą.

Mądry patriarcha Jakub rozumie, że wybryk jego synów narazi jego rodzinę na wielkie kłopoty. Wie, że krew domaga się krwi, dlatego dostrzega złowieszczy cień prześladowania, wiszący nad swoim szczepem.

Mimo wszystko bracia Diny trwają w przekonaniu, iż uczynili słusznie, gdyż uznali, że postąpiono z ich siostrą jak z nierządnicą. Zniewaga winna była zostać zmyta krwią, chociaż ich odwet był nieproporcjonalny do przestępstwa. W tym rozumowaniu można dostrzec wyraz szczepowego sposobu myślenia, nacechowanego porywczością i przemocą. Opiera się ono na poczuciu honoru jako symbolicznej wartości, której trzeba bronić, nawet sięgając po takie środki, jak najokrutniejsza zemsta.

Łagodna ocena postępku synów, dokonana przez Jakuba, pokazuje że historia biblijna jest długą drogą, na której Bóg bardzo powoli prowadzi człowieka z jego przyziemnego sposobu myślenia ku perspektywom coraz bardziej świetlanym.



Trzeba tu jeszcze dodać jedną uwagę na marginesie. W tej tragicznej historii kryje się ważna przestroga, która w następnych wiekach będzie niepokoić Izraela, a mianowicie zakaz zawierania przez Żydów małżeństw mieszanych, co ma na celu zachowanie narodu wybranego przed wypaczeniem jego religii. Księga Powtórzonego Prawa stwierdzi to bardzo wyraźnie:

Nie będziesz (z innymi narodami) zawierał małżeństw: ich synowi nie oddasz za małżonkę swojej córki, ani nie weźmiesz od nich córki dla swojego syna (Pwt 7,3)
W każdym razie sprawiedliwość Boża osądzi tę wendetę jako winę obciążającą potomków Symeona i Lewiego. Ale zobaczymy to dopiero kiedy będziemy wspólnie czytali następne księgi biblijne.