Ofiara przebłagalna (Kpł 4, 1-2)

Jeżeli chodzi o chet (nieświadome wykroczenie), w piątym rozdziale będziemy mieli trzy konkretne przykłady grzechu zaniedbania, roztargnienia i języka. Współcześnie oceniamy takie grzechy jako mało znaczące lub nawet nieuniknione, ale takie małe uchybienia mogą stać się nawykami. Dla zapobiegania tym drobnym zaniedbaniom, nic lepszego niż ustanowienie cielesnego rytuału przebłagalnego oznaczającego pragnienie ponownego podjęcia drogi ku życiu.
Rytuał polega na tym, że grzesznik przyprowadza swoją ofiarę do kapłana, dając świadectwo mocnego postanowienia poprawy. Jak widać ogólnikowe powiedzenie słowa przepraszam nie jest wystarczające. Jeżeli ktoś samego siebie rozgrzesza, myśli że sam sobie wystarcza, że nie potrzebuje wspólnoty. Prawdziwa skrucha wyraża się na zewnątrz w konkretnym, cielesnym geście. Zakup żertwy ofiarnej jest lekarstwem na naszą zachłanność, przyjście do kapłana jest lekarstwem na naszą pychę (pamiętamy, że chciwość i pycha są korzeniami każdego grzechu). A więc syn Izraela musi mieć serce skruszone i pokorne. Musi podjąć trud uczestnictwa w rytuale cielesnym dla zerwania ze spiralą, która prowadzi od nieumyślnych wykroczeń do świadomych przewinień i wreszcie do śmierci duchowej po popełnieniu dobrowolnego przestępstwa z podniesioną ręką.
Korban chatat (ofiara przebłagalna) jest sakramentem, jest widzialnym znakiem podarowanym przez Boga dla uzyskania przebaczenia. Wbrew pozorom słowo przebaczenie (salach) pojawia się tylko 47 razy w Biblii, z czego 25 razy w przepisach ofiarnych, w tym 9 w czwartym i piątym rozdziale Księgi Kapłańskiej. Bóg jest zawsze tym, który przebacza, ale chce przebaczyć w bardzo konkretnym kontekście sakramentu korban chatat. Przebaczenie idzie więc w parze z zadośćuczynieniem. Chodzi o to, że ruch wyzwolenia i wzniesienia się ku Bogu został przerwany, że więź łącząca wspólnotę świadków z Bogiem została zerwana. Właśnie tę więź należy na nowo nawiązać, a to może zostać dokonane jedynie poprzez sakrament. Niektórzy chcieliby, żeby wystarczyło kilka słów przeprosin powiedzianych w sercu, ale jest to rodzaj anielizmu, odcieleśnienia lub nawet sentymentalizmu. Cielesny gest liturgiczny uwypukla prawdziwość zadośćuczynienia. Przebaczenie za nieumyślne wykroczenia jest możliwe TYLKO za pośrednictwem sakramentu korban chatat.
Mając tę wiedzę łatwiej nam zrozumieć zaskoczenie uczonych w piśmie, kiedy usłyszeli słowa Jezusa skierowane do paralityka: twoje grzechy są odpuszczone. Jest to dosłowny cytat Księgi Kapłańskiej. Z tą różnicą, że owe słowa zostały wypowiedziane poza świątynią, poza liturgią. Przez to uczeni w piśmie zrozumieli, że Jezus głosi swoje bóstwo i myśleli też, że Jezus chce znieść Prawo Mojżeszowe, podczas gdy w rzeczywistości Jezus doprowadzi korban chatat do pełni, ponieważ złoży samego siebie jako żertwę, która zostanie złożona Bogu w ofierze za grzechy całego świata. Jezus nie zdradza Prawa Mojżeszowego, ponieważ spełni wymagany obrzęd korban chatat, w którym spełni równocześnie rolę Arcykapłana i żertwy ofiarnej. Zresztą na Krzyżu Jezus w pierwszych słowach powie: Ojcze przebacz im, BO NIE WIEDZĄ CO CZYNIĄ. W tych kluczowych słowach Jezus okazał swoje nieskończone miłosierdzie, bo zdegradował ciężar wszystkich ludzkich grzechów do kategorii grzechów NIEUMYŚLNYCH. Skutkiem czego dla naprawy tego grzechu wystarczający jest obrzęd korban chatat. W następnym odcinku przekonamy się, że w tym obrzędzie zawarty jest również obrzęd zewach haszlamim (oddania pokojowego), który jest znakiem przyjaźni i pokoju.
W tym świetle lepiej rozumiemy, że obrzęd Mszy świętej nie jest jedynie pamiątką Paschy Chrystusa, ale zawiera również wszystkie elementy systemu ofiarniczego Prawa Mojżeszowego. Tak więc po pierwsze Eucharystia jest sprawowana wspólnotowo, przez wspólnotę ludzi odkupionych dzięki Krwi Baranka paschalnego. Następnie ta wspólnota musi wyznać swoje wykroczenia i prosić o przebaczenie swoich grzechów, składać cielesną ofiarę przebłagalną dla odbudowy więzi z Bogiem. Dopiero po oczyszczeniu z winy (korban chatat) Eucharystia nabiera zabarwienia oddania pokojowego (zewach haszlamim) i staje się znakiem pokoju i przyjaźni z Bogiem. Nie przez przypadek na Mszy świętej wypowiadamy formułę Oto Baranek Boży tuż przed spożywaniem Eucharystii. Odpowiadamy słowami Obdarz nas pokojem.
Msza święta zawiera więc aspekt przebłagalny (korban chatat), oddanie pokojowe (zewach haszlamim), ofiarę roślinną w postaci chleba i wina (korban mincha), jak również aspekt ofiary całopalnej (korban ola), która wynosi całą wspólnotę ku Bogu, aby stała się zapachem miłym Bogu i mogła uczestniczyć w godach Baranka Bożego. Właśnie ku temu dąży cały system ofiarniczy Prawa Mojżeszowego!

Biblia Pięcioksiąg Tora
Stary Testament Tanach
Księga Kapłańska Wajikra Leviticus