Popiół z czerwonej krowy (Lb 19)

Otwieramy dzisiaj najdziwniejszy i najmniej zrozumiały rozdział całej Biblii. Od samego początku czytelnik otrzymuje ostrzeżenie, że poniższe przepisy należą do grupy ustaw przekraczających ludzki rozum, po hebrajsku HuKKoT (por. Kpł 19, link): Oto rozporządzenie Prawa przepisanego przez JHWH. To, że człowiek nie rozumie zasadności tych przepisów nie znaczy, że te przepisy są absurdalne. Przestrzeganie Prawa Bożego przynosi wymierne korzyści, chociażby z tytułu zaufania okazanego autorowi tych rozporządzeń. Co nie zmienia faktu, że sam Salomon próbował zgłębiać logikę tego rytuału i nie doszedł do żadnego wniosku.
Najpierw spróbujmy prześledzić przebieg wydarzeń. Nie jest do końca jasna rola poszczególnych postaci: czasem coś robią Izraelici, czasem kapłan, czasem Eleazar, czasem ktoś nie wymieniony. W pierwszym kroku należy znaleźć krowę doskonale czerwoną, bez ani jednego włosa białego lub czarnego. Później się ją rytualnie zabija, ale nie składa się jej na ołtarzu, a więc nie jest ona częścią systemu ofiarniczego. Spala się zwłoki na ognisku z domieszką drewna cedrowego, hizopu oraz nitki karmazynowej, podobnie jak w przypadku rytuału oczyszczenia z trądu (por. Kpł 14, link). Następnie popiół z tego ogniska jest wymieszany z wodą i powstaje tzw. woda oczyszczenia, która posiada moc oczyszczenia nawet ze skazy wynikającej z kontaktu ze zwłokami ludzkimi, jak to wyjaśni ciąg dalszy tekstu. Być może właśnie dlatego te przepisy są podane w tym miejscu opowiadania, skoro niedawno zginęło blisko 15.000 osób (Lb 17 - link), a więc sporo osób musiało zaciągnąć liturgiczną niedyspozycyjność poprzez grzebanie zmarłych.
Trudność logiczna, której nawet Salomon nie mógł rozkminić, polega na tym, że choć woda z popiołem czerwonej krowy posiada nieprawdopodobną moc oczyszczającą, to ci którzy tę wodę przygotowywali, sami stają się nieczyści. Na wstępie do tych przepisów: Oto rozporządzenie Prawa przepisanego przez JHWH. To wprowadzenie również jest niezwykłe. Bardziej spodziewaliśmy usłyszeć prostsze zdanie, typu: Oto przepisy dotyczącej czerwonej krowy, lub Oto przepisy o sposobie oczyszczania z kontaktu ze zwłokami. Zamiast tego słyszymy Oto rozporządzenie Prawa danego przez Boga, kropka. Jest to rozporządzenie Prawa Bożego na równi z każdym innym Bożym przykazaniem. Nam się wydaje, że potrafimy dostrzec celowość innych Bożych przykazań, tym samym popadamy w subtelną pokusę racjonalizmu, która chciałaby najpierw zrozumieć znaczenie każdego przykazania zanim się podejmie jego praktykowania. Tym samym sam człowiek przyjmuje rolę sędziego i samemu podejmuje decyzję, czy chce być posłuszny Bogu lub nie. Taki człowiek wracam do pierwszej pokusy Adama i Ewy na temat decydowania o tym, co jest dobre lub złe.
Przymierze z Bogiem określa ramy, w granicach których człowiek może się swobodnie rozwijać: chodzi o Boże przykazania, które trzeba przestrzegać z tytułu zaufania mądrości Bożej, bez wymogu ich rozumienia. Ufamy, że przestrzeganie Prawa Bożego doprowadzi nas ostatecznie do ich rozumienia, ale nie uzależniamy przestrzegania Prawa od jego rozumienia lub akceptacji. Przepisy o popiele z czerwonej krowy są niezrozumiałe? Owszem, ale ostatecznie nikt ludzi nie pojmuje głębi pozostałych przykazań. Racjonalizowanie zasadności przykazań jest ich sprowadzeniem do niskiego, ludzkiego poziomu, porównywalnego do poziomu mrówki. Każde przykazanie powinno być przestrzeganie w duchu miłosnego oddania i zaufania Bogu, posłuszeństwo każdemu przykazaniu jest próbą naszej wiary, nadziei i miłości, jest równocześnie drogą wzrostu w wierze, nadziei i miłości, już się nad tym dłużej pochylaliśmy pięć lata temu na kanale: link.
Niezrozumiałość przepisów dotyczących popiołu z czerwonej krowy zachęca nas do pokornego przestrzegania Prawa Bożego, każdego przepisu Prawa Bożego, odrzucając pokusę racjonalizmu, gdzie człowiek próbuje być sędzią w sprawach przekraczających jego rozum.


Biblia Pięcioksiąg Tora
Stary Testament Tanach
Księga Liczb Bemidbar Numeri