Władysław Anders Bez ostatniego rozdziału [pierwodruk wspomnień, 1949]

Generał Władysław Anders kawalerzysta, uczestnik I wojny światowej i wojny polsko-bolszewickiej, wysoki oficer, a następnie generał Wojska Polskiego II RP, wreszcie w czasie II wojny światowej Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych, twórca II Korpusu Polskiego, z którym zdobył klasztor na Monte Cassino.
Przedstawiamy dziś bardzo wartościowe wydanie, pierwodruk emigracyjny książki Andersa, a jednocześnie jedne z najważniejszych świadectw wojennych losów Polaków, zatytułowane Bez ostatniego rozdziału. Wspomnienia z lat 1939-1946, wydane w Londynie w 1949 r. z interesującą dedykacją z roku wydania.
Anders (1892-1970) pierwsze szlify wojenne zdobywał w armii rosyjskiej, następnie wstąpił do I Korpusu Polskiego gen. Dowbora-Muśnickiego. Po wybuchu powstania wielkopolskiego w grudniu 1918 r. został szefem sztabu Armii Wielkopolskiej. Po zakończeniu działań wojennych podnosił swe kwalifikacje w Wyższej Szkole Wojennej w Paryżu, następnie pełnił różne ważne funkcje w wojsku polskim. W czasie zamachu majowego jako szef sztabu dowódcy wojsk rządowych gen. Rozwadowskiego ewakuował z Belwederu do Wilanowa prezydenta Stanisława Wojciechowskiego. Po zamachu majowym Anders pozostał jednak w czynnej służbie, a w 1934 r. został mianowany generałem.
Od 1937 r. dowodził Nowogródzką Brygadą Kawalerii, z którą wyruszył na wojnę 1939 r. Zastała go ona w Lidzbarku i właśnie od tego Anders zaczyna swe wspomnienia. Rzeczowe, pisane z dbałością o jasność wywodu i zawierające chłodną analizę nawet najbardziej dramatycznych wydarzeń, z którymi miał do czynienia. We wrześniu 1939 walczył z Niemcami, a następnie z Armią Czerwoną. Ranny, dostał się do niewoli 29 września i przez blisko dwa lata był więziony i torturowany przez Sowietów. Po ataku 22 czerwca 1941 r. III Rzeszy na Związek Sowiecki i podpisaniu 30 lipca 1941 roku układu Sikorski-Majski przywrócono zerwane po 17 września 1939 r. stosunki dyplomatyczne między Polską a ZSRS i zawarto umowę wojskową 14 sierpnia 1941 r., która przewidywała uwolnienie tysięcy Polaków z sowieckich łagrów i więzień oraz utworzenie suwerennego polskiego wojska, które walczyć będzie przeciwko Niemcom wspólnie z Armią Czerwoną i wojskami innych państw sojuszniczych.
Organizacją armii zajął się właśnie gen. Władysław Anders. Pomimo trudności z aprowizacją i sprzętem, docieraniem do punktów werbunkowych, do armii Andersa masowo przybywali żołnierze i cywile. Tragiczne warunki zdecydowały, że podjęta została decyzja o ewakuacji armii na wschód. W marcu 1942 r., rozpoczęła się epopeja ewakuacji Armii Polskiej ze Związku Sowieckiego; wzięło w niej udział 115 tys. osób, w tym 55 cywilów i dzieci. Iran, Irak i Palestyna stanowiły kolejne jej etapy. Wreszcie po szkoleniu, na początku 1944 r. ukształtowany już II Korpus przerzucono do Włoch, by w ramach 8. Armii Brytyjskiej walczył z Niemcami. Jego najbardziej spektakularnym sukcesem było zdobycie w maju 1944 r. twierdzy Monte Cassino. Wkład Polaków w walkę z Niemcami nie wpłynął jednak na decyzje aliantów podjęte na konferencji w Jałcie. Polskę pozostawiono w sowieckiej strefie wpływów. Gen. Anders w proteście starał się bezskutecznie wycofać polskie oddziały z walki.
Po zakończeniu działań wojennych pozostał na emigracji. Swoje wspomnienia doprowadził do 1946 r. , roku w którym władze komunistyczne pozbawiły go i wielu innych polskich oficerów polskiego obywatelstwa. W Londynie Anders przede wszystkim zajął się zorganizowaniem odpowiednich warunków życia dla swoich żołnierzy i innych Polaków, którzy pozostali poza granicami kraju. Angażował się aktywnie w działalność polityczną na emigracji, a zmarł 12 maja 1970 r. Pochowano go we Włoszech, na Polskim Cmentarzu Wojennym pod Monte Cassino.
Zapraszamy do działów pamiętniki, podróże, historia Polski, pierwodruki, II wojna światowa oraz wydawnictwa emigracyjne.

Działa już nasza nowa strona internetowa (www.atticus.pl), nowocześniejsza, bardziej funkcjonalna, zapewniająca wygodniejsze zakupy w naszym antykwariacie i galerii, także dzięki lepszej jakości ilustracjom czy funkcji negocjuj cenę.

Kupujemy książki i księgozbiory, przyjmujemy na aukcje dzieła sztuki.

#Anders #WładysławAnders #kawaleria #IIwojnaświatowa #historiaPolski #PolskieSiłyZbrojne #wojskopolskie #MonteCassino #pierwodruk #armiapolska #IIwojnaświatowa #książki #wojskowość #wojskopolskie #gallery #Warsaw #Poland #polishhistory #military #firstedition #WWII #books #Polisharmy #bezostatniegorozdziału #IIKorpus #emigracja