Dzielnica Nowy Bytom

Dzielnica Nowy Bytom

Ruda Śląska leży w centrum Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, w pobliżu Bytomia, Chorzowa i Zabrza. Miasto jest młode ale powstało z połączenia wielu starych miejscowości, które w XIX wieku przeżyły rewolucję przemysłową. W drugiej połowie XIX wieku właścicielami większości terenów dzisiejszej Rudy Śląskiej byli przedstawiciele możnego rodu Ballestremów. Posiadali oni tutaj m.in. jedną z największych na Górnym Śląsku kopalnię „Brandenburg” (w okresie międzywojennym i powojennym funkcjonowała pod nazwą „Wawel”), przy której działała także koksownia. Rozwój kopalni stworzył potrzebę przyciągnięcia górników, a więc budowy kolonii robotniczej. Na jej miejsce wybrano tereny przy skrzyżowaniu dróg łączących Rudę z Wirkiem i Zabrze z Chebziem. Pierwsze typowe familoki postawiono już pod koniec XIX wieku, pomiędzy dzisiejszymi ulicami Wolności i Zabrzańską, a nieco później zbudowano duży dom noclegowy i kilka obiektów usługowych; w pierwszych latach XX wieku kolonię rozbudowano o domy mieszkalne przy ul. Południowej. Żaden z tych budynków nie przetrwał do naszych czasów – część zastąpiono nową zabudową, część uległa rozbiórce podczas budowy Drogowej Trasy Średnicowej. Warte zatem szczególnej uwagi są zachowane, zabytkowe zabudowania kolonii pomiędzy ulicami Wolności, Raciborską i Zabrzańską. Kwartał ten stawiano w latach 1909-1911. Budynki tworzą zamknięty czworobok z dziedzińcem pośrodku. Ceglane domy są dwukondygnacyjne, przykryte wielospadowymi dachami; mieszkania są jedno- lub dwuizbowe, z sanitariatami dostępnymi z loggii. W 1922 roku zakończono budowę dwóch najefektowniejszych gmachów na terenie kolonii – są nimi narożne domy wzniesione na planie w kształcie litery L, wyróżniające się bogatą i ciekawą formą architektoniczną - operującą takimi detalami, jak baszty, wieżyczki czy zwieńczone spływami wolutowymi szczyty.

6 stycznia 1905 r. tzw. zastępstwo kościelne jednomyślnie podjęło decyzję o budowie nowej świątyni we Frydenshucie na terenie, na którym kościół obecnie stoi. Dla usprawnienia prac związanych z budową, powołano Katolickie Stowarzyszenie Zbiórki na Budowę Kościoła we Frydenshucie (niem. Katholischer Kirchbausammelverein Friedenshűtte). Członkowie stowarzyszenia zajmowali się zbieraniem ofiar na budowę kościoła, odwiedzając parafian w ich domach, organizowali też festyny ludowe, z których dochód był przeznaczany na nową świątynię. Liczba członków stowarzyszenia mogła wynosić około 2000 osób. Ks. dziekan Korus – organizator budowy kościoła – liczył także na poważne zapomogi z Funduszu Wolnych Kuksów, od kurii biskupiej i huty Pokój. Miał także nadzieję, że plac pod budowę świątyni otrzyma bezpłatnie. Wstępnie obliczono, że koszt jej budowy będzie wynosić około 400 tys. marek.