Już w starożytności pojawiły się poglądy mówiące o kulistości Ziemi. Jako pierwszy o
kulistości Ziemi mówił Pitagoras – jego dowody nie miały jednak podłoża naukowego.
Dopiero w IV w p.n.e. Arystoteles przedstawił naukowe dowody na kulistość Ziemi.
Uzyskał je na podstawie obserwacji:
Kształt widnokręgu
Kształt cienia Ziemi na Księżycu w czasie jego zaćmienia
Wyłaniania się spoza horyzontu najpierw masztów a potem reszty statków zbliżających się do portu
Widok najpierw szczytów a potem lądu, gdy statki zbliżały się do brzegu.
W III w p.n.e. Eratostenes dokonał pierwszych pomiarów Ziemi przy założeniu jej
kulistości.
Zaś w średniowieczu:
Stanowisko św. Bazylego z Cezarei (330-379) nie wykluczało kulistości Ziemi:
„Ci, co pisali o naturze wszechświata, rozprawiali obszernie o kształcie Ziemi. Czy ona jest okrągła, czy walcowata, czy przypomina dysk lub zaokrąglona jest w każdym miejscu, czy też ma kształt kosza i pusta jest w środku: wszystkie te przypuszczenia snuli kosmografowie, każdy spierając się z poprzednikiem […].
Jeden z największych autorytetów tej epoki w dziedzinie nauk przyrodniczych był św. Izydor z Sewilli (ok. 570-636). Pisząc w wieku VII, zwraca uwagę na kształt jednego z insygniów władzy cesarskiej – kuli. I wyjaśnia, że znak ten (łac. pila – czyli piłka okrągła jak kula) został wprowadzony, gdyż przypomina kształt Ziemi zamieszkałej przez wszystkie ludy poddane cesarskiej władzy. W konsekwencji Izydor w liście do króla Gotów nazwał Ziemię kulą (łac. globus)
Św. Beda Czcigodny (672-735), który w VIII wieku do opisu naszej planety używa słów tak wyraźnych, że nie można mieć najmniejszych wątpliwości, jaki kształt Ziemi miał na myśli: naszą planetę nazwał globus terrae, czyli po prostu kulą ziemską. Wyjaśnił to tak dokładnie, jak tylko mógł: okrąg ziemi (orbis terrae) leży według niego w środku wszechświata. A jest nie tyle okręgiem (gyros) o pewnej grubości, wypukłym jak tarcza (scutum), ale jest jak piłka (pila), ze wszystkich stron tak samo okrągła. „Taki jest kształt Ziemi, którą dano nam śmiertelnym za mieszkanie”.
W IX wieku Jan Szkot Eriugena (810-877) przedstawia Ziemię okrągłą jak kula. Jej kształt odpowiada według niego równie okrągłemu kształtowi sfer niebieskich otaczających nas ze wszystkich stron. Kulę tę w połowie przecina równik mający 360 stopni (nazwanych przez Eriugenę cząstkami okręgu). Wspomniał nawet o starożytnych metodach obliczania obwodu naszej planety.
Summa teologiczna św. Tomasza uważana jest do dziś za dzieło stanowiące kwintesencję myśli średniowiecznej. Kulisty kształt Ziemi przytoczony jest tam jako znana wszystkim oczywistość. Kiedy Tomasz chce podać przykład tego, że rozmaite nauki posługują się różnymi metodami, a jednak osiągana przez nie prawda jest zawsze taka sama, pisze:
„Oto astronom i filozof natury obaj osiągają te same wnioski: na przykład, że Ziemia jest okrągła (rotunda). Astronom dochodzi do tego na podstawie rozważań matematycznych, czyli abstrahując od materii; filozof zaś natury – właśnie poprzez rozważanie materii”.
Słynny autor podręczników powszechnie używanych na średniowiecznych uniwersytetach, Anglik Jan Sacrobosco. Jego książki wchodziły w skład standardowego korpusu lektury obowiązkowej studentów przez następne trzy stulecia, z którego czerpano na uniwersytecie podstawowy opis niebios i Ziemi. Około 1230r w dziele "De sphaera" używanym jako podręcznik astronomiczny (doczekał się bardzo szybko, bo już w roku 1472, postaci drukowanej. Do końca XV wieku kolejnych wydań drukowanych było już trzydzieści, a w wieku XVI – dalszych dwieście)znajdujemy:
"„Okrągłość Ziemi wykazuje się na wiele sposobów […]".
„O całkowitych rozmiarach Ziemi: całkowity obwód Ziemi określają na 252 000 stadiów […]”.
„O zaćmieniu Słońca i Księżyca: zachodzi wtedy, gdy Słońce i Księżyc znajdą się w jednej linii prostej [z Ziemią]”
o to tyle na temat mitu o wszechobecnej w średniowieczu wizji płaskiej Ziemi
https://www.youtube.com/watch?v=768rHLiGsL4&t=946s
Nasz serwis wykorzystuje pliki cookie. Warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies możesz zmienić w ustawieniach Twojej przeglądarki.