Edward M. Kemnitz (ONR) - wywiad z przedwojennym ONRowcem

Z okazji 16. rocznicy śmierci jednego z założycieli przedwojennego ONR - Edwarda M. Kemnitza, przywołujemy Państwu wywiad przeprowadzony przez Piotra Zwolińskiego na antenie Tele Poloniki w Montrealu z tym ONR'owcem, który pozostał wierny idei do końca życia.
_________________________________________________________________
Edward Kemnitz jest uosobieniem parszywego losu narodowców. Najpierw więziony przez sanację, później walczył z nazistami i ratował Żydów, by po wojnie przesiedzieć 10 lat w ubeckich kazamatach. Zmuszony do emigracji z własnej ojczyzny, ten działacz ONR został dopiero doceniony przez… Żydów.

Edward Kemnitz urodził się 10 października 1907 r. w Warszawie. W czasie I wojny światowej przebywał razem z matką w Berlinie. Po powrocie do Warszawy w 1921 r. uczył się w Gimnazjum im. Stanisława Kostki, w którym zdał maturę w 1926 r.

W tym czasie wstąpił do tajnej organizacji – Pogotowia Patriotów Polskich. W 1926 r. rozpoczął studia prawnicze w Uniwersytecie Warszawskim, jednocześnie angażując się w działalność społeczno-polityczną. Działał w Młodzieży Wszechpolskiej, Bratniej Pomocy oraz korporacji akademickiej „Aquilonia”, stał na czele sekcji robotniczo-rzemieślniczej Obozu Wielkiej Polski rejonu Warszawa-Praga.

W latach 1930-1932 odbył służbę wojskową w Szkole Podchorążych Piechoty w Zambrowie, a następnie jako plutonowy podchorąży w 10. pp w Łowiczu.

Od 1932 r. kontynuował edukację w elitarnej London School of Economics w Wielkiej Brytanii. Po powrocie do Warszawy w 1934 r. podjął pracę w Fabryce Wyrobów Ołowianych i Cynowych należącej do jego ojca, Wojciecha.

W tym samym czasie trafił w szeregi tajnej struktury politycznej ruchu narodowego – Organizacji Polskiej. Był jednym z założycieli Obozu Narodowo-Radykalnego, w którym pełnił funkcję kierownika organizacyjnego Wydziału Stołecznego.

Na fali represji ze strony dyktatury sanacyjnej Kemnitz wraz z innymi działaczami został aresztowany w czerwcu 1934 r., a miesiąc później umieszczony w obozie w Berezie Kartuskiej.

Po wyjściu na wolność we wrześniu tego samego roku, powrócił do działalności w organizacjach narodowych, w tym w konspiracyjnym ONR. Jako współwłaściciel rodzinnej fabryki współfinansował działalność organizacji, został też członkiem zarządu spółki wydawniczej wydającej "ABC – Nowiny Codzienne".

W 1938 r. został radnym miasta stołecznego Warszawa dzielnicy Praga-Grochów.

Podczas kampanii wrześniowej walczył w obronie twierdzy Modlin jako dowódca plutonu w stopniu podporucznika.

Od grudnia 1939 r. działał w strukturach Związku Jaszczurczego oraz w komórce propagandy Grupy "Szańca". We wrześniu 1942 r. wstąpił do nowo utworzonych Narodowych Sił Zbrojnych, jednocześnie uczestniczył w pracach Służby Cywilnej Narodu – konspiracyjnej organizacji cywilnej obozu narodowego.

Wraz ze swoim ojcem działał w Radzie Pomocy Żydom "Żegota", tajnej organizacji społecznej, która miała za cel niesienie pomocy materialnej, zapewnienie schronienia, środków do życia, fałszywych dokumentów itp. Żydom ukrywającym się poza gettem.

Po klęsce powstania warszawskiego organizował w okolicznych miejscowościach sieć placówek, mających nieść pomoc ewakuowanym z Warszawy.

W czasie okupacji sowieckiej pod pseudonimem "Szczeciński" kontynuował działalność podziemną, pełniąc od kwietnia 1945 r. funkcję komendanta Okręgu Pomorskiego NSZ. W lipcu 1945 r. został aresztowany przez poznańskie UB i osadzony w więzieniu. W lipcu 1947 r. wyszedł na wolność w związku z amnestią.

W 1949 r. był ponownie aresztowany i w listopadzie 1951 r. skazany na 10 lat więzienia. Kolejne 7 lat przebywał w więzieniach na Mokotowie w Warszawie, we Wronkach i w Sztumie. Po wyjściu na wolność pracował jako nauczyciel języka angielskiego w szkole metodystów w Warszawie.

Z powodu szykan ze strony bezpieki w 1964 r. wyemigrował do Kanady. W latach 1966-1967 wykładał historię i kulturę polską w Loyola College w Montrealu. Od 1966 pracował jako dyrektor biblioteki naukowej, najpierw w Loyola College, a od 1974 do 1977 na Uniwersytecie Concordia.

Jednocześnie brał czynny udział w życiu społecznym Polonii kanadyjskiej m.in. organizując kursy licealne dla młodzieży i działając w organizacjach polonijnych. W latach 1975-1977 był członkiem Zarządu Polskiego Instytutu Naukowego w Kanadzie.

Za pomoc udzielaną Żydom podczas okupacji niemieckiej został w grudniu 1983 r. wraz z nieżyjącym już ojcem udekorowany przez Instytut Yad Vashem medalem i tytułem Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata.

W 2001 r. na wniosek ambasadora polskiego w Kanadzie został awansowany do stopnia podpułkownika.

Edward Kemnitz zmarł 10 marca 2002 r. i został pochowany na cmentarzu Cote-Des-Neiges w Montrealu w "Kwaterze Zasłużonych" Polskiej Fundacji Społeczno-Kulturalnej.
____________________________________________________________
Treść życiorysu została zaczerpnięta z portalu PRAWY.pl
https://prawy.pl