Gazda z Diabelnej - odc. 1 [1979]

Tytuł serialu wskazuje miejsce, gdzie rozgrywa się akcja - na górze Diabelnej mieści się schronisko, w którym "gazduje" przybyły niedawno do kraju żołnierz, uczestnik walk w Afryce i pod Monte Cassino, zresztą rodowity góral. Dwudziestoparoletni kierownik schroniska stopniowo nawiązuje kontakty z dziećmi, poznaje mieszkańców osady i żołnierzy miejscowej placówki WOP. Obserwuje tworzenie się nowej społeczności na tzw. ziemiach odzyskanych - osobliwy konglomerat ludzi z różnych stron, pionierów, osadników, szabrowników, którzy przybywają do wymarłej i zniszczonej osady, początkowo żyjąc w atmosferze nieustannego zagrożenia ze strony działającego tu ciągle Wehrwolfu. Poznajemy bohaterów filmu: Rysia, który dowiedziawszy się przypadkiem w czasie ewakuacji cywilnej ludności niemieckiej, że jest dzieckiem polskim oddanym na wychowanie niemieckim rodzicom, pozostaje samotnie w mieście, przybyłych osadników - nowych mieszkańców miasteczka. Wśród nich są i rówieśnicy chłopca, przybyli z różnych stron Polski. Są też i dorośli - często osamotnieni ludzie, szukający miejsca, w którym można by zapomnieć o wojnie, o osobistych tragediach i rozpocząć życie od nowa.


Część 1

Sudety, rok 1945. Przed zbliżającym się frontem z miasteczka uciekają ostatni mieszkańcy. Podczas ewakuacji cywilnej ludności niemieckiej mały Rysiek przypadkowo dowiaduje się, że jest polskim dzieckiem oddanym na wychowanie niemieckim rodzicom. Chłopak podejmuje desperacką decyzję - zostanie sam w opustoszałej mieścinie. Niebawem wkraczają do osady polscy żołnierze, za nimi podążają wozy osadników. Rysio spotyka wycieńczoną kobietę, która zasłabła na ulicy. Przychodzi jej z pomocą, zaprasza do swojego domu i namawia łamaną polszczyzną, aby z nim została. Dzieci przybyłe wraz z rodzicami do miasta - Józek, Grzesio, dwaj bracia Pankowie, pracujący w restauracji Staszek - są zaintrygowane dziwnym zachowaniem Rysia. Postanawiają poznać go bliżej. Ku ich zaskoczeniu i oburzeniu, chłopiec odzywa się do nich po niemiecku. Przyjaciele z paczki są przekonani, że Rysiek jest Niemcem i traktują go jak wroga.