Jodła pospolita

Rok 2023 jest kolejną okazją do świętowania. Otóż dziesięć lat temu, znaczy się w 2013 roku, otrzymałem jako członek Polskiego Towarzystwa Botanicznego branżowy medal im. Bolesława Hryniewieckiego za popularyzację botaniki. To znakomity powód, aby zgodnie z zapowiedzią na zakończenie cyklu Sto filmów na stulecie Polskiego Towarzystwa Botanicznego kontynuować filmową misję edukacyjną. Szlachectwo zobowiązuje. Na zakończenie wspomnę, że sto lat temu ukazał się pierwszy numer branżowego czasopisma Acta Societatis Botanicorum Poloniae. A poza tym wchodzimy w sto pierwszy rok działalności.

W pierwszym epizodzie poznamy jodłę pospolitą Abies alba z rodziny sosnowatych Pinaceae. Większość stanowisk tego gatunku znajduje się w południowej części Polski. Rozproszone stanowiska znajdują się w lewej górnej ćwiartce naszego kraju.

Na początku obejrzyjmy okazałe drzewo z parku miejskiego w Chrzanowie. Obserwuję je od kwietnia 1982 roku.

W 2019 roku drzewo zakwitło. Obserwujemy jego kwiaty męskie, ponieważ znalazły się na odpowiednim poziomie.

Drzewo ma się dobrze. Tak wyglądało w 2020 roku. Tutaj przy okazji warto zwrócić uwagę na istotny szczegół taksonomiczny, jakim są białe paski na spodzie płaskich szpilek.

Na naszym terenie, w obszarze naturalnego występowania jodły wymierały, ponieważ nie tolerowały wysokich stężeń związków siarki w powietrzu. Teraz nie jest już tak źle, ponieważ drzewa odradzają się, co widać na przekładzie z lasu w Mysłowicach Ćmoku.

Im dalej na południe tym drzewa jodłowe są większe. Pierwszą grupę takich gigantów napotkałem w Białym Lasku niedaleko Polanki Wielkiej. Tutaj stanowią znaczącą domieszkę w lesie liściastym.

Z analogiczną sytuacją mamy do czynienia w Wyżrale, w lesie, na którego skraju znajduje się pomnik lotników amerykańskich. O dobrej kondycji świadczą liczne siewki tego gatunku w runie lasu. To samo można zobaczyć wszędzie na obszarze naturalnego występowania jodły. Nasza bohaterka przede wszystkim dostarcza drewna. Jej pączki, gałązki, liście oraz żywica są cenione w lecznictwie. Szyszki dostarczają olejku stosowanego w perfumerii.

Na zakończenie na tle okazałych drzew z lasu w rejonie góry Draboż proponuję taką mantrę. Pogląd ten wyraził Władysław Szafer we wstępie do drugiego wydania przewodnika Drzewa i krzewy, który ukazał się w 1957 roku nakładem Państwowych Zakładów Wydawnictw Szkolnych. Znajomość krajowych drzew i krzewów powinna być tak powszechna, jak elementarnych wiadomości z historii, literatury polskiej czy życia gospodarczego. Poznaliście pierwsze drzewo a jak tam z pozostałymi dziedzinami wiedzy, po kolejnych od tamtego czasu reformach edukacji.

Piotr Grzegorzek

Materiał pochodzi ze strony https://www.jaw.pl
#jaworzno #jawpl #botanical_hikes