+ Napisz wiadomość
213284 odsłon wideo
Dołączył(a): 2020-03-04
Foldery
Pierwsze wzmianki o Jaworznie pochodzą z początków XIII w., 800 lat to wystarczająco długi czas, żeby coś po nim pozostało. Co więc pozostało - pytamy Jarosława Sawiaka, historyka i badacza dziejów Długoszyna.

Jak większość galicyjskich miast Jaworzno było tyglem kulturowym. Drugą pod względem wielkości była w Jaworznie społeczność żydowska. Przed wojną stanowiła ona 8% liczby mieszkańców. Mówimy o tym, co po jaworznickich Żydach pozostało. Ciekawi nas też to, czy na przestrzeni wieków pomieszkiwały w Jaworznie inne wyznania  protestanci, prawosławni?

Historia Jaworzna może zaskoczyć, przekonajcie się.



Materiał pochodzi ze strony http://www.jaw.pl23:29 5 23:29Jaworzno jakiego nie znacie 1080p 1080p

Dodał: dlaCiebietv

W dzisiejszym odcinku wybieramy się do miejsca, w którym łączy się niewielka rzeczka Kozi Bród z Białą Przemszą. A wszystko to za sprawą pewnego szesnastowiecznego dokumentu, z którego wynika, że okoliczna Biała Przemsza nie do końca nią była, a Kozi Bród sunął zdecydowanie dalej niż w dniu dzisiejszym. Finalnie zaś dowiemy się tego, o co właściwie chodzi z tytułowym brudem Serdecznie zapraszamy.

Materiał pochodzi ze strony https://www.jaw.pl
#jaworzno #jawpl08:08 1 08:08Jaworzno mało znane - Bród czy brud? 1080p 1080p

Dodał: dlaCiebietv

Słowo burmistrz pochodzi z języka niemieckiego i oznacza zwierzchnika gminy; miejskiej lub wiejskiej. W Jaworznie określenie to wiąże się z uzyskaniem przez nasze miasto praw miejskich 21 września 1901 roku, kiedy to na czele Jaworzna stał Franciszek Schattanek. Zaznaczyć jednak wypada, że po raz pierwszy, oficjalnie, określenie to pojawia się w 1912 roku, wcześniej natomiast używano sformułowania naczelnik gminy. To właśnie w tymże roku rozpoczyna się urzędowanie pana Franciszka Racka. Na czym jednak polega owa rekordowość rzeczonego burmistrza, jakie były okoliczności przejęcia przez niego władzy w Jaworznie i jak urzędowanie to się zakończyło? O szczegółach jak co tydzień, Jarosław Sawiak.

Materiał pochodzi ze strony https://www.jaw.pl
#jaworzno #jawpl08:34 26 08:34Jaworzno mało znane - Burmistrz rekordzista 1080p 1080p

Dodał: dlaCiebietv

Jaworzno jako zachodnia rubież historycznej Małopolski przez całe pokolenia związane było z Chrzanowem, tworząc wraz z nim oraz okolicznymi miejscowościami Ziemię Chrzanowską. W średniowieczu wchodziło w skład kasztelanii chrzanowskiej, a od 1860 roku, przez niemal wiek w skład powiatu chrzanowskiego, stanowiąc jednocześnie część Jaworznicko- Chrzanowskiego Okręgu Przemysłowego. Nawet jaworzniccy żydzi swoją gminę wyznaniową mieli właśnie w Chrzanowie. I chociaż dziś, pomimo faktu, że Jaworzno leży w województwie śląskim, a Chrzanów w małopolskim poczucie historycznej więzi pozostało. W dzisiejszym odcinku więc nieco o Chrzanowie właśnie, w nieco innym wszakże kontekście z wyraźnym i aktualnym wątkiem kulinarnym. Opowiada jak co tydzień, historyk Jarosław Sawiak.



Materiał pochodzi ze strony https://www.jaw.pl06:35 18 06:35Jaworzno mało znane - Cabany z Cabanowa 1080p 1080p

Dodał: dlaCiebietv

Na przestrzeni dziesięcioleci Jaworzno ulegało burzliwym zmianom urbanistycznym. Nie zawsze jednak były to zmiany korzystne. Przykładem tego jest m.in. przestrzeń pomiędzy ulicą Mickiewicza, a Królowej Jadwigi. Po dawnej, zwartej zabudowie pozostał tam bowiem jedynie budynek tzw. Cechu. Kiedy takowy powstał, jakie spełniał funkcję i dlaczego lata świetności ma już niestety za sobą? Na pytania odpowiada historyk Jarosław Sawiak.




Materiał pochodzi ze strony https://www.jaw.pl
#jaworzno #jawpl08:36 28 08:36Jaworzno mało znane - Cech 1080p 1080p

Dodał: dlaCiebietv

Przez teren obecnego Jaworzna przynajmniej kilka razy przetaczały się różnego rodzaju zarazy i epidemie. Najbardziej we znaki dała się jednak epidemia cholery, która dotykała okolicę niejednokrotnie. W dzisiejszym odcinku historyk Jarosław Sawiak opowie więc Państwu o potencjalnych przyczynach tejże, a także o przebiegu, objawach i jej skutkach, a także o tym, gdzie chowano zmarłych dotkniętych tą zarazą. Zapraszamy.

Materiał pochodzi ze strony https://www.jaw.pl
#jaworzno #jawpl11:08 38 11:08Jaworzno mało znane - Cholera 1080p 1080p

Dodał: dlaCiebietv

W dzisiejszym odcinku historyk Jarosław Sawiak zabiera państwa na Leopold. Leopold? No właśnie Czy aby nazwa ta oddaje historyczną rzeczywistość tego miejsca? I dlaczego starsi mieszkańcy Jaworzna okolicę tą nazywają Chrustami? Dzisiaj więc o pochodzeniu obydwu określeń oraz o tym, która z nich w rzeczy samej jest poprawna. Serdecznie zapraszamy.

Materiał pochodzi ze strony https://www.jaw.pl
#jaworzno #jawpl06:58 27 06:58Jaworzno mało znane - Chrusty czy Leopold? 1080p 1080p

Dodał: dlaCiebietv

W dzisiejszym odcinku historyk Jarosław Sawiak opowie Państwu pewna mroczną i makabryczną, niestety historię. Dotyczy ona jednej z nieuleczalnych do dziś chorób oraz pewnej przedwojennej fotografii, która kryje w sobie olbrzymi i bolesny ładunek emocjonalny. Serdecznie zapraszamy.

Materiał pochodzi ze strony https://www.jaw.pl
#jaworzno #jawpl09:26 24 09:26Jaworzno mało znane - Chłopiec ze zdjęcia 1080p 1080p

Dodał: dlaCiebietv

Stare przysłowie mówi nam, że co było, a nie jest, nie pisze się w rejestr. Czy jednak aby na pewno? Na przykładzie pewnej rzeczywistości historycznej i hydrologicznej, historyk Jarosław Sawiak opowie nam, że pomimo pewnych niuansów coś, po czym w zasadzie nie ma już śladu, istnieje nadal, choć w zdecydowanie odmiennej formie. Serdecznie zapraszamy.

Materiał pochodzi ze strony https://www.jaw.pl
#jaworzno #jawpl05:24 21 05:24Jaworzno mało znane - Co było, a nie jest 1080p 1080p

Dodał: dlaCiebietv

Fakt, że teren Jaworzna jest historyczną częścią Małopolski, nie ulega wątpliwości, pomimo tego, że administracyjnie należy do województwa śląskiego. Bardzo często jednak wśród rozmaitych opinii na temat przynależności etnograficznej czy historycznej naszego miasta pada sformułowanie, że Jaworzno to Galicja. W dzisiejszym odcinku więc historyk Jarosław Sawiak rozwieje wszelkie wątpliwości i odpowie nam na pytanie-czym tak naprawdę była Galicja i czy Jaworzno, aby na pewno było jej częścią? Serdecznie zapraszamy.

Materiał pochodzi ze strony https://www.jaw.pl
#jaworzno #jawpl07:00 23 07:00Jaworzno mało znane - Co z tą Galicją? 1080p 1080p

Dodał: dlaCiebietv

Pierwszym miastem na terenie współczesnego Jaworzna była Szczakowa. Jaworzno zostało nim później. W okresie międzywojennym zarówno Szczakowa, jak i Jaworzno były odrębnymi i równorzędnymi gminami miejskimi i wiejskimi. Stan taki utrzymany został nawet w czasie okupacji niemieckiej. Jak to się więc stało, że finalnie, w latach 50. XX wieku to właśnie Jaworzno wchłonęło Szczakową, a nie Szczakowa Jaworzno, i dziś wszyscy jesteśmy jaworznianami, a nie szczakowianami? Na pytania odpowiada Jarosław Sawiak

Materiał pochodzi ze strony https://www.jaw.pl
#jaworzno #jawpl08:40 14 08:40Jaworzno mało znane - Dlaczego Jaworzno? 1080p 1080p

Dodał: dlaCiebietv

Na terenie współczesnego Jaworzna nie brakuje mniejszych czy większych osiedli. Zróżnicowana jest też ich metryka; korzenie niektórych sięgają średniowiecza, część z nich pojawiła się natomiast dopiero w XX stuleciu. W dzisiejszym odcinku natomiast jaworznicki historyk Jarosław Sawiak opowie nam o jednym z najmniejszych, a mianowicie o Dobrej. Jak odległą jest metryka tejże osady, z jakimi jednostkami osadniczymi była w przeszłości związana i od kiedy stanowi część miasta Jaworzna? I co nie mniej istotne: skąd wzięła się nazwa Dobra, a w zasadzie; czy bardziej poprawna jest Dobra, czy Dobry? A może u źródeł nazwa ta brzmiała zupełnie inaczej? Serdecznie zapraszamy.

Materiał pochodzi ze strony https://www.jaw.pl
#jaworzno #jawpl08:38 43 08:38Jaworzno mało znane - Dobra czy dobry? 1080p 1080p

Dodał: dlaCiebietv

Dzieje Jaworzna to historia wzlotów i upadków, dobrobytu, ale także kryzysów, katastrof i biedy. To także historie ludzi z marginesu społecznego. W dzisiejszym odcinku historyk Jarosław Sawiak opowie Państwu o takich właśnie ludziach, ale przede wszystkim o tzw. domokrążcach. Skąd wzięli się takowi w Jaworznie, czym konkretnie się zajmowali i jaką spełniali funkcję społeczną. Serdecznie zapraszamy.

Materiał pochodzi ze strony https://www.jaw.pl
#jaworzno #jawpl09:43 29 09:43Jaworzno mało znane - Domokrążcy 1080p 1080p

Dodał: dlaCiebietv

W dzisiejszym odcinku powracamy do tematyki sepulkralnej. Kilkanaście tygodni temu omawialiśmy bowiem dzieje starego cmentarza przykościelnego, usytuowanego w obrębie dzisiejszego budynku kościelnego i w rejonie placu św. Jana. Omawialiśmy także dzieje cmentarza pechnickiego i ciężkowickiego. Dzisiaj wracamy do zagadnienia, aby przyjrzeć się bardziej losom starej parafialnej nekropolii oraz temu, co tak naprawdę stało się z samym cmentarzem, oraz szczątkami ludzi tam pochowanych. Poznamy pewien nowy wątek, a także szereg analogii, z tym że związanych. O szczegółach jak co tydzień Jarosław Sawiak.

Materiał pochodzi ze strony https://www.jaw.pl
#jaworzno #jawpl10:52 11 10:52Jaworzno mało znane - Dzikie cmentarzysko? 1080p 1080p

Dodał: dlaCiebietv

W dzisiejszym spotkaniu nie usłyszymy z ust historyka Jarosława Sawiaka żadnej historii związanej z naszym miastem i jego okolicą. Nie znaczy to jednak, że nie powie nic. A owszem jak najbardziej. Zresztą, by niepotrzebnie nie przedłużać, pozwólmy wywołanemu zabrać głos, bo okoliczność wszak zacna

Materiał pochodzi ze strony https://www.jaw.pl
#jaworzno #jawpl04:42 43 04:42Jaworzno mało znane - Dziękuję 1080p 1080p

Dodał: dlaCiebietv

Na terenie Szczakowej, nieopodal rzeki Kozi Bród znajduje się do dnia dzisiejszego pomnik; jest nim krzyż z zawieszoną koroną cierniową, symboliczny znicz oraz tablica z nazwiskami 28 osób straconych tutaj w okresie okupacji niemieckiej. Pierwsza egzekucja miała miejsce 14 stycznia 1942 roku, natomiast druga 29 kwietnia 1944 roku. Dlaczego doszło do tego tragicznego wydarzenia, kto i z jakiego powodu został tutaj powieszony i dlaczego na kaźń tychże osób musieli patrzeć ich najbliżsi? O szczegółach tych dramatycznych wydarzeń opowiada historyk Jarosław Sawiak

Materiał pochodzi ze strony https://www.jaw.pl
#jaworzno #jawpl12:07 19 12:07Jaworzno mało znane - Egzekucje 1080p 1080p

Dodał: dlaCiebietv

W dzisiejszym odcinku zaczynamy od pytania: z czego słynie u nas Finlandia? Ze św. Mikołaja? Tak, ale tylko w pewnym sensie. Z fińskiej sauny? Jak najbardziej. Z Muminków? Również. Z Jana Sibeliusa, najwybitniejszego kompozytora tegoż kraju? Nie inaczej. Niewątpliwie pytania i odpowiedzi można by mnożyć jeszcze dość długo- ale finalnie - czy jest jeszcze coś? Coś, z czego ten, niewiele większy od Polski, kraj, zamieszkały przez pięć i pół miliona mieszkańców, słynie zarówno w Polsce, jak i w naszym Jaworznie? Tak, jest. To tzw. fińskie domki. Skąd tak naprawdę pochodzą, skąd taka nazwa, kiedy pojawiły się w Polsce, kto się do tego przyczynił i jak przywędrowały do Jaworzna? O szczegółach historyk Jarosław Sawiak.


Materiał pochodzi ze strony https://www.jaw.pl
#jaworzno #jawpl09:03 32 09:03Jaworzno mało znane - Fińskie domki 1080p 1080p

Dodał: dlaCiebietv

Jaworznickie osiedle Gigant należy do grona najmłodszych i mniejszych jednostek osadniczych na terenie współczesnego Jaworzna. Stanowi część historycznych Niedzielisk, graniczy z Leopoldem (dawnymi Chrustami), Jerozolimą, a poprzez ulicę Bogusławskiego - Pechnikiem, a w szerszym kontekście Podwalem. Skąd jednak taka, a nie inna nazwa? Kiedy rozpoczęto budowę okolicznych bloków i dla kogo miały być przeznaczone? No i wreszcie, dlaczego nadano mu taką, a nie inną nazwę i czy brano pod uwagę inną? O szczegółach historyk, Jarosław Sawiak.


Materiał pochodzi ze strony https://www.jaw.pl
#jaworzno #jawpl07:03 28 07:03Jaworzno mało znane - Gigant czy gigant? 1080p 1080p

Dodał: dlaCiebietv

Jaworzno przez całe wieki miało graniczny bądź przygraniczny charakter. Między innymi rzeka Biała Przemsza przez całe pokolenia pokrywała się bądź z granicami administracyjnymi, bądź państwowymi. Nie zawsze tak jednak było. Bywały bowiem czasy, kiedy rzeka ta była ważną arterią komunikacyjną, popularnym rejonem rekreacyjnym, a także centralną osią wodną niegdysiejszego niegrodowego starostwa będzińskiego, któremu podlegała północna część naszego miasta. O znaczeniu wspomnianego cieku wodnego, o zamierzchłym podziale terenu Jaworzna na włości biskupie i królewskie, a także o kawałku pustyni na obrzeżach naszego miasta opowiada historyk Jarosław Sawiak.



Materiał pochodzi ze strony https://www.jaw.pl
#jaworzno #jawpl07:18 15 07:18Jaworzno mało znane - Granica widmo 1080p 1080p

Dodał: dlaCiebietv